Διαταραχή Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης

Τι είναι η Αισθητηριακή ολοκλήρωση;

 Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι η ικανότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος να οργανώνει και να επεξεργάζεται τις αισθητηριακές πληροφορίες που μεταφέρονται στον εγκέφαλο μέσα από τις αισθήσεις. Οι αισθητηριακές εμπειρίες συμπεριλαμβάνουν την αφή, την κίνηση, την αίσθηση του σώματος στο χώρο, την οπτική αντίληψη, την ακουστική αντίληψη και την αίσθηση της βαρύτητας. Αν υπάρξει κάποια διαταραχή, τότε τα αισθητηριακά δεδομένα που λαμβάνει το άτομο δεν οργανώνονται κατάλληλα στον εγκέφαλο και αυτό μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στην ανάπτυξη, στην επεξεργασία της πληροφορίας και στη συμπεριφορά του ατόμου.  Η διαταραχή  της αισθητηριακής ολοκλήρωσης (Sensory Processing Disorder) είναι μια διαταραχή που παρουσιάζεται είτε μόνη της, είτε σε συνδυασμό με άλλες διαταραχές, όπως π.χ στον αυτισμό.

 Ποιες αισθήσεις αφορά η αισθητηριακή ολοκλήρωση.

  Η αισθητηριακή ολοκλήρωση εστιάζεται κυρίως σε τρεις αισθήσεις:
α) στην απτική β) στην αιθουσαία και την γ) ιδιοδεκτική.

 Το απτικό σύστημα έχει να κάνει με πληροφορίες που αφορούν την αφή, τον πόνο, τη θερμότητα και την πίεση. Ο ρόλος τους είναι πολύ σημαντικός για την αντίληψη του περιβάλλοντος. Ένα παιδί που παρουσιάζει δυσλειτουργία του απτικού συστήματος, τείνει να αποφεύγει τη σωματική επαφή με άλλα άτομα, αρνείται τροφές με συγκεκριμένη "υφή", δε δέχεται να φοράει ρούχα με συγκεκριμένα υφάσματα, αντιδρά όταν λερώσει τα χέρια του π.χ με χώμα, κόλλα, λάσπη, μπογιές. Επιπλέον στο παιδί, λόγω της δυσλειτουργίας του απτικού συστήματος, επηρεάζεται η αντίληψη στον πόνο ή την επαφή (υπερευαισθησία ή υπαισθησία).

 Το αιθουσαίο σύστημα αφορά δομές στο έσω αυτί (λαβύρινθος) που ανιχνεύουν την κίνηση και αλλαγές στη θέση της κεφαλής. Για παράδειγμα το αιθουσαίο σύστημα δίνει πληροφορίες για το αν το κεφάλι μας είναι όρθιο ή σε πλάγια θέση. Δυσλειτουργία σε αυτό το σύστημα υφίσταται με δύο τρόπους.  Κάποια παιδιά μπορεί να είναι υπερευαίσθητα σε κινητικές δραστηριότητες και να εκδηλώνουν φοβίες στο χώρο, όπως π.χ όταν ανεβαίνουν στην τσουλήθρα ή την κούνια, όταν ανεβαίνουν ή κατεβαίνουν σκάλες, ή να έχουν δυσκολία στο να σκαρφαλώνουν. Στο άλλο άκρο, το παιδί μπορεί από  μόνο του να αναζητά πολύ έντονες αισθητηριακές εμπειρίες όπως να πηδάει ή να γυρίζει γύρω -γύρω.

 Το ιδιοδεκτικό σύστημα μας παρέχει πληροφορίες για τα μέλη του σώματος μας, τη σχέση των μελών μεταξύ τους και την επίγνωση της θέσης του σώματος στο χώρο. Επιπλέον ελέγχει το ποσό της δύναμης που χρειάζεται να ασκήσουν οι μύες για να πιάσουν ένα αντικείμενο. 
 Μερικά παραδείγματα για το τι κάνει το ιδιοδεκτικό σύστημα παρατίθενται παρακάτω. 

  • Είναι υπεύθυνο να δώσει τα απαραίτητα σήματα για να καθίσουμε σωστά σε μία καρέκλα. 
  • Πώς να κρατήσουμε το πιρούνι για να φάμε. 
  • Πώς θα δέσουμε τα κορδόνια μας ή θα κουμπώσουμε τα κουμπιά από μια ζακέτα ή το πουκάμισο.  
 Τα άτομα με δυσλειτουργία του ιδιοδεκτικού συστήματος συνήθως έχουν αδεξιότητα, μια τάση να  πέφτουν, έλλειψη της αντίληψης της θέσης του σώματος στο χώρο ή περίεργη στάση του σώματος. Επίσης, έρπουν ελάχιστα όταν είναι μικρά, έχουν δυσκολία να χειριστούν μικρά αντικείμενα (κουμπιά, μικρά παιχνίδια), τρώνε απρόσεχτα και αποφεύγουν νέες κινητικές δραστηριότητες.

  ©  Ράλλη Μαρία -   Λογοθεραπεύτρια

Βιβλιογραφία:
Ayres, A. Jean (1979). Sensory Internation and the child. Los Angeles: Western Psychological Services.
Ayres, A. Jean (1989). Sensory Internation and Braxis Tests. Manyal Los Angeles: WPS. Western Psychological Services.
ergoutherapeia.com
aspergerhellas.org


Σχόλια